ادبیات نظری تحقیق گیاه علوفه ای سورگوم
مقدمه
نگرش عميقتر به گياهان علوفهاي با توجه به افزايش تقاضا براي غذا به علت رشد فزاينده جمعيت و اهميت پروتئين در جيره غذايي مردم و از آنجائيکه اين پروتئين بطور عمده از طريق فرآوردههاي دامي تأمين ميشود ، ضروري است . نقش گياهان علوفهاي درتوليد دام و در نتيجه تأمين نياز انسان به فرآوردههاي دامي از اهميت غير قابل انکاري برخوردار است . با اين وجود ، متأسفانه در کشور ما به توليد و مديريت گياهان علوفهاي در مقايسه با ساير محصولات زراعي کمتر توجه شده است براي جبران کمبود علوفه نياز به گياهاني است که ضمن توليد علوفه بيشتر و کيفيت مناسب ، نسبت به شرايط نامساعد محيطي نيز مقاوم باشند تا در طول سال به خصوص فصلهايي از سال که کمبود علوفه به صورت حادتر مطرح ميشود بتوانند توليد داشته باشند و نياز دامها را تامين نمايند . در اين راستا سورگوم نه تنها از عملکرد بالايي برخوردار است بلکه با شرايط اقليمي اکثر مناطق ايران به خصوص مناطق گرم و خشک و معتدل سازگاري خوبي دارد ( فومن و همکاران ، 1387 ). سورگوم از نظر اهميت غذايي پنجمين غله دنيا پس از گندم ، ذرت ، برنـج و جـو محسوب ميشود . مهمترين کشورهاي عمده توليد کننده سورگوم آمريکا ، هندوستان ، آرژانتين ، چين ، مکزيک ، نيجريه و سودان هستند . سورگوم در شمال و جنوب آمريکا ، اروپا و استراليا به مصرف تغذيه دام ميرسد اما در آسيا ، آفريقا و آمريکاي مرکزي بيشتر مصرف خوراکي دارد ( FAO , 1989 ). سورگوم گياه مقاومي بوده و در شرايطي که براي بيشتر غلات نامناسب است قادر به توليد بذر ميباشد . به دليل مقاومت اين گياه نسبت به خشکي ، براي مناطقي که بارندگي منظمي ندارد گياه مناسبي است ( Purseglove ., 1972 ). اگرچه پتانسيل عملکرد آن شبيه ذرت ( Pickett and Fredericks ., 1959 ) ميباشد ، ولي کشت اين گياه در مناطق نيمهخشک حارهاي که ميزان بارندگي سالانه بيش از 500 ميليمتر بوده معمول است . در اين مناطق بارش ساليانه در خلال دو تا هفت ماه از سال ، بيشتر از ميزان تبخير و تعرق ميباشد . بهبود و افزايش عملکرد سورگوم منوط به شناخت بهتر صفات فيزيولوژيکي و رشد و نمو آن است .
- تاريخچه سورگوم
سورگوم از قديمالايام در ايران وجود داشته وبعد از کشور يمن ، در خاورميانه بيشترين توده بومي ( 421 توده ) از ايران جمعآوري شده است ( فومن و همکاران ، 1385 ). علاوه بر ساير مصارف معمول ، اولين بار ايرانيان باستان شيره گياه Sorghum Saccharatum را به منظور تهيه شکر مورد استفاده قرار دادند ( فومن 1389 ). با توجه به کمبود علوفه در ايران ، نوع علوفهاي آن اولويت دارد و سطح زير کشت آن در ايران بيشتر از 40000 هکتار است ( کيخاني و همکاران ، 1389 ). پراکندگي جغرافيايي سورگوم از طريق جاده ابريشم صورت گرفته و از آسيا به ساير مناطق دنيا راه يافته است . سوابق نشان ميدهد که سورگوم در حدود 1900 سال قبل از ميلاد مسيح در قاره